Voodoo in Rasa

Popjes vol naalden of anders toch bloedige rituelen, dat zijn de beelden die voor velen van ons opdoemen als het over voodoo gaat. Het Voodoo To Go Festival in RASA Utrecht – volgens de organisatoren het eerste in zijn soort in Europa – moet die vooroordelen wegnemen en vooral een groot feest worden. Het programma omvat naast veel muziek dan ook films, dans, lezingen en een kinderprogramma. In drie dagen belicht het festival de veelzijdigheid en de minder bekende positieve kant van de voodoocultuur, die haar oorsprong vindt in Afrika maar door de slavenhandel verspreid raakte tot in de Cariben en Amerika.

Het Franse Vaudou Game opent het festival muzikaal. Voorman en zanger Peter Solo is het enige Afrikaanse lid van de band die old school funk mengt met West-Afrikaanse voodooritmes. Hij is geboren en getogen in Togo, dat met buurland Benin de bakermat van de voodoocultuur vormt in Afrika, maar woont al jaren in Lyon. “In het Westen leven volkomen verwrongen ideeën over voodoo”, zegt ook hij en hij wijt dat vooral aan Hollywood, waar voodoo in films wordt neergezet als een occulte gevaarlijke religie. “Maar het is niet eens godsdienst, het is een levenshouding die gebaseerd is op respect voor de elementen water, vuur, aarde en lucht. In voodoo zijn die elementen niet abstract: als je een vraag hebt, kun je het de elementen vragen. En je wilt ze goed stemmen en in harmonie met ze leven. Voodoo wil geen zieltjes winnen, zoals andere godsdiensten. Wie voodoo nodig heeft komt uit zichzelf.”

De voodoocultuur kent van oudsher geen melodieuze instrumenten, verduidelijkt Solo. “Voodoomuziek is gebaseerd op percussie en zang, waarbij opzwepende ritmes en herhalingen mensen in trance brengen om zo de grenzen tussen het wereldse en het spirituele doen vervagen.” Het element vuur staat voor energie. “Als je James Brown heb zien optreden begrijp je de kracht die van die ritmes uitgaat. Funk is ook energie, dus is die muziek in Togo en Benin altijd zeer populair geweest. Al vanaf de onafhankelijkheid in de jaren zestig zijn er talloze opnamestudio’s en bands die in Europa niet of nauwelijks bekend zijn of pas veel later zijn ontdekt, zoals Orchestre Poly-Rythmo de Cotonou en El Rego.” Het eind vorig jaar verschenen album Apiafo ademt de sfeer van James Brown en Fela Kuti. En met een werklust die hun grote voorbeelden kenmerkte, bouwt Vaudou Game optreden voor optreden aan een groter publiek.

Waar de muziek van Vaudou Game stoelt op repeterende ritmes, verindt de de Cubaanse pianist Omar Sosa oodoo muzikaal met jazz, met name op zijn in 2013 uitgebrachte album Eggun. Hij sluit het festival zondag af, wanneer ook het befaamde Surinaamse/Antilliaanse jazzcollectief Fra Fra Sound zijn opwachting maakt.

Voodoo To Go Festival, vrijdag 18 t/m zondag 20 september 2015 in RASA Utrecht. Voor programmaoverzicht en tickets zie www.rasa.nl.