They Shot The Piano Player

Tijdens documentaire-festival IDFA, van 8 tot 19 november in Amsterdam, zijn ook een aantal fraaie muziekdocumentaires te zien, zoals They Shot The Piano Player van Fernando Trueba en Javier Mariscal.

Hoe kon de Braziliaanse jazzpianist Tenório Jr. in 1976 op raadselachtige wijze in Buenos Aires verdwijnen? Hij gold als een van de invloedrijkste jazzmusici van Brazilië, maar verdween tijdens een tournee met de Braziliaanse dichter en zanger Vinicius de Moraes.
 
In een mooi gemaakte, kleurrijke animatie volgen we de journalistieke zoektocht van de New Yorkse journalist Jeff Harris (stem van Jeff Goldblum). Hij reist af naar Rio de Janeiro om een boek te schrijven over het ontstaan van de bossanova, maar zodra hij verneemt van de mysterieuze verdwijning van Tenório, slokt dat verhaal hem helemaal op. Hij spreekt talrijke musici, familieleden en vrienden van de pianist. Zo komt pianist steeds meer tot leven.
 
Met het verhaal en de muziek van Tenório, krijg je ook het verhaal van de bossanova te horen. Tenório speelde zowat met alle namen uit de scene die er toe deden, zoals Gilberto Gil en Caetano Veloso. Zo schetst de animatie-docu het culturele leven van Rio de Janeiro in de jaren vijftig en zestig toen de stroming opkwam en de wereld veroverde.
 
De verdwijning van Tenório in 1976 lijkt een vergissing. Hij verliet ’s nachts hotel Normandie in Buenos Aires om medicijnen te kopen en werd opgepakt door een doodseskader, duistere arrestatieteams die het militaire regime in Argentinië inzette om vermeende politieke tegenstrevers uit te schakelen. Tenório had volgens iedereen die de journalist sprak geen enkele politieke interesse. Maar ook musici waren verdacht, zeker als er uitzagen als een linkse intellectueel. Zijn grootste fout was ’s nachts de straat op gaan. Dat deed geen enkele Argentijn in die jaren.
 
Zijn vrienden deden alles om hem terug te vinden. Maar van de Braziliaanse autoriteiten, ook militairen die via een staatsgreep aan de macht waren gekomen, kregen ze totaal geen ondersteuning. Zo werd een muziekcarrière die nog veel in het vat had in de kiem gesmoord. Tot dan had Tenório Jr. onder eigen naam slechts één album gemaakt, Embalo. Veel van zijn nooit opgenomen composities bestaan nog als bladmuziek. De documentaire is een mooi saluut aan een (bijna) vergeten jazzpianist.
 
Joan Baez
 
Ook te zien op IDFA is de docu Joan Baez: I Am A Noise, waarin de levende legende terugblikt op haar zestigjarige carrière en privéleven. Unieke archiefbeelden tonen haar sociale en politieke betrokkenheid, maar Baez praat ook openhartig over de schaduwkanten en het ongelukkige gezin waarin ze opgroeide.
 
Zie voor het programma de IDFA-site.