The New Age Steppers en de geboorte van On-U Sound

Dit voorjaar verscheen weer een reeks heruitgaven van een onlosmakelijk met het On-U Sound label verbonden act. Na onder meer Dub Syndicate en African Head Charge viel de eer ditmaal The New Age Steppers te beurt, van wie vijf lp’s en een mooi cd-overzichtsboxje werden (her)uitgebracht. Een goede aanleiding terug te gaan naar de beginjaren van On-U Sound, een label dat onder liefhebbers inmiddels een cultstatus geniet.

Foto van Adrian Sherwood en Ari Up door Kishi Yamamoto

Tegen het eind van de jaren zeventig is Adrian Maxwell Sherwood geen onbekende in punkkringen. Maar dat is niet helemaal zijn muziek, Sherwood is sinds jaar en dag reggaefan en zet al vroeg zijn eerste stappen in de muziekbizz. Als verkoper in een platenwinkel ontdekt hij hoeveel vraag er is naar de populaire Jamaicaanse muziek en al op jonge leeftijd besluit hij zijn geluk te beproeven met een eigen platenlabel: Hitrun Records, waarvoor hij aanvankelijk vooral Jamaicaans materiaal licenseert. Goede contacten met artiesten als Bim Sherman, Naggo Morris, Prince Far I en diens begeleidingsband The Arabs (voorlopers van de toonaangevende Roots Radics), voor wie hij ook shows regelt, resulteren ook in zijn eerste mix- en productieklussen. De meeste ervaring op dat vlak doet hij echter op met de lokale band Creation Rebel. De onorthodoxe benadering die hij op hun (dub)platen én tijdens concerten tentoonspreidt bezorgt band én mixes al snel een fikse reputatie.
 
Ari Up

De shows van bands als Creation Rebel worden niet alleen door West-Indische emigranten en hun kinderen bezocht, maar ook veel punks blijken enthousiaste reggaefans. De paden van Sherwood kruisen veelvuldig die van lieden als Johnny ‘Rotten’ Lydon, diverse leden van The Clash, Keith Levene, Jah Wobble en de spraakmakende ‘meidengroep’ The Slits. Boegbeeld van die laatste groep is Ari Up, die de groep op 14-jarige leeftijd heeft opgericht. De Duits-Engelse Ari, wier echte naam Ariane Forster luidt, is de dochter van Nora Forster, erfgename van de uitgevers van Der Tagesspiegel en op dat moment vriendin (later echtgenote) van Lydon. Tijdens een gezamenlijke tour van onder meer The Slits (die hun platen onder anderen door de iconische Britse reggaeveteraan Dennis Bovell laten produceren), Creation Rebel, Prince Hammer en Don Cherry ontstaat tussen Sherwood en Up een hechte vriendschap. Ze delen een obsessie voor Jamaicaanse muziek en het idee ontstaat die ook samen in de praktijk te brengen. Dat het geen doorsneeproject zal worden laat zich raden. En hoewel Hitrun niet zo lang ervoor failliet is gegaan, is Sherwood zó overtuigd van hun plan en zijn eigen dromen en visioenen op muzikaal vlak, dat hij opnieuw besluit ze op eigen voorwaarden te realiseren.
 
On-U Sound

Sherwoods nieuwe onderneming krijgt de naam On-U Sound en kan feitelijk beter als productiehuis dan als platenmaatschappij gezien worden. Hij heeft een organisatie voor ogen die zich zal onderscheiden dankzij een imago dat niet zozeer op herkenbare elementen is gebaseerd, maar juist op tegendraadsheid en onvoorspelbaarheid. De slogan Disturbing the comfortable, comforting the disturbed die On-U Sound al jaren prominent voert, is dan ook goedgekozen. Hoezeer Sherwood bovendien gelooft in, en vasthoudt aan de cohesie tussen ‘zijn’ producties, blijkt uit het feit dat hij die van meet af aan ‘doornummert’. Het fameuze ONULP catalogusnummer prijkt niet op ieder album, maar deels denkbeeldig vormen de producties, enkele nooit gerealiseerde projecten als de nummers 9, 12, 31 en 32 daargelaten, één doorlopende reeks die begint met ONULP1, het titelloze debuutalbum van The New Age Steppers.
 
New Age Steppers

Sherwood ziet vooral mogelijkheden voor een concept waarbij deels dezelfde muzikanten schuilgaan achter verschillende groepsnamen die elk een eigen geluid of stijl vertegenwoordigden en die hij aan verschillende maatschappijen zal kunnen slijten. Een hele reeks ‘collectieven’ vormt de rode draad door de geschiedenis van On-U Sound, want onder meer Dub Syndicate, Playgroup, African Head Charge, Singers And Players en Tackhead ontstaan vanuit die gedachte. Maar allereerst is er New Age Steppers. Uit zijn ‘reggae-netwerk’ rekruteert Sherwood daarvoor onder anderen gitarist Crucial Tony, drummer Style Scott (beiden uit Creation Rebel) en bassist George Oban, een van de oprichters van Aswad. Dankzij Ari’s uitstekende connecties in Bristol komen uit The Pop Group drummer Bruce Smith en brulboei Mark Stewart aan boord en in haar kielzog belanden ook muziekjournalist Vivien Goldman en Slits-gitariste Viv Albertine in de sessies. 
 
De acht nummers op New Age Steppers komen ogenschijnlijk chaotische manier tot stand. Sherwood werkt aan allerlei tracks tegelijk, de een na de ander van overdubs voorziend, met wie al dan niet toevallig aanwezig of beschikbaar is. Het experiment wordt daarbij nooit geschuwd, vooral niet waar het geluid, plaatsing van microfoons en mix betreft. In letterlijk elke ruimte in het huis lagen kabels en elke kamer – ook het toilet – werd benut als studio wanneer het resultaat naar wens was. Aldus kreeg een van de opvallendste en eigenzinnigste platen uit de jaren vroege jaren tachtig gestalte. Het resultaat als rijkgeschakeerd beschrijven is een understatement. Vooral de talloze inventieve ritmische oplossingen verdringen elkaar bijna. Voor momentum zorgt direct een fantastische uitvoering van Junior Byles’ rootsklassieker Fade Away, die de plaat al op single is vooruitgesneld. Love Forever en de dubby instrumentals State Assembly en Anderhamane’s Demise zijn vergelijkbaar van sfeer, maar de bijna industriële inslag van Radial Drill, het door Albertine’s vervormde maar vlijmscherpe licks doorsneden Animal Space en het door Stewarts kreten gedomineerde Crazy Dreams And High Ideals zorgen voor scherpe contrasten. Vivien Goldmans bezwerende compositie Private Armies zit daar ergens tussenin.
 
Maar hoe uiteenlopend ook, op nauwelijks verklaarbare wijze zijn samenhang en spanning van het geheel onmiskenbaar. Het album wordt door progressieve reggaefans gewaardeerd maar verstevigt ook Sherwoods staat van dienst onder ‘postpunk’-acts als Medium Medium, The Fall, Fad Gadget, Depeche Mode, Cabaret Voltaire en The Woodentops, die hem steeds vaker als producer of (re)mixer inschakelen. Dankzij Bill Bells memorabele hoesontwerp, een neoconstructivistische collage met een voetballende baby en een van Jeep-hoofd voorziene Elvis die hoelahoept met een autoband, onderscheidt On-U Sound zich direct ook visueel van de mainstream.
 
Action Battlefield

Opvolger Action Battlefield is nog datzelfde jaar een feit. Razendsnel, maar Ari en Adrian zijn ‘on a roll’ en Sherwoods kersverse onderneming moet inkomsten genereren. Op het gerichter en efficiënter tot stand gekomen album leeft het duo zich vooral uit in een reeks covers. De plaat bevat eigenzinnige maar bevlogen versies van onder andere Horace Andy’s Problems, Guiding Star van The Heptones en B.B. Seatons My Love. Als achtergrondvocalisten in dat laatste nummer maken Neneh Cherry (Ari’s vriendin die in hetzelfde kraakpand woont) en de Jamaicaanse zanger Bim Sherman hun opwachting. Die altijd wat dromerig gezongen platen genieten buiten zijn moederland vooral een status in kennerskringen, maar die is wel zodanig dat twee van zijn fraaiste nummers, My Whole World en Got To Get Away, in een New Age Steppers-uitvoering op Action Battlefield belanden.
 
Threat To Creation

De goed ingevoerde On-U-spotter mist in deze chronologie nu wellicht het album Threat To Creation uit 1981. Die plaat stond echter op naam van Creation Rebel/New Age Steppers en past welbeschouwd beter in het oeuvre van eerstgenoemde groep. De leden van Creation Rebel dubbelden immers ook in New Age Steppers en – belangrijker – het betreft hier een (weliswaar wat ongewone) dubplaat waarop Ari Up slechts op toetsinstrumenten te horen is. Goeie kans dat men dit album achter de hand houdt voor wanneer Creation Rebel te zijner tijd aan de beurt is voor zo’n fijne reeks heruitgaven
 
Foundation Steppers

Foundation Steppers, het echte derde album, zal voorlopig ook het laatste zijn. The Slits worden opgedoekt, Ari blijkt zwanger van een tweeling en verhuist met de vader van haar kinderen naar Jamaica. Ze is nog maar op twee tracks te horen, die beide een onuitwisbare indruk achterlaten. Wel om verschillende redenen, want terwijl de Steppers Chaka Khans Some Love omtoveren in een van de sterkste On-U nummers ooit, moet Ari’s lezing van de jazzstandard Stormy Weather de boeken in als de versie met de meeste gemiste noten ooit. Gelukkig is die ‘imperfecte perfectie’ haar handelsmerk, al sinds ze als 14-jarige voor het eerst van zich liet horen. Indachtig Sherwoods fluïde opvattingen neemt op vier andere tracks Bim Sherman de vocalen voor zijn rekening. Die heeft zich inmiddels in Londen gevestigd en zal uitgroeien tot prominent lid van de On-U familie. Foundation Steppers klinkt ook homogener en gloedvoller dan zijn voorgangers; Sherwood laat horen hoeveel hij in zijn mars heeft én dat experimenteren geen doel op zich is.
 
Love Forever

Pas in 2008 kruisen de muzikale paden van Adrian en Ari elkaar weer, wanneer hij een show van haar True Warriors band mixt. Bij de zangeres is inmiddels borstkanker geconstateerd maar vanuit haar flink op het rastafarianisme geënte levenswijze weigert ze die te laten behandelen. Ze blijft muziek maken zo lang dat kan en nodigt Sherwood op Jamaica uit om te komen opnemen. Beiden zijn nog altijd up-to-date en dus barsten de nieuwe opnamen van de eigentijdse sounds. Ari’s zang is inmiddels prima, maar in tracks als My Nerves, Musical Terrorist, Wounded Animal blijkt haar felheid nog nauwelijks geslonken. Twee jaar na haar overlijden verschijnt deze zwanenzang van New Age Steppers onder de titel Love Forever.
 
Avant Gardening

De vijfde plaat in de reeks heruitgaven, tevens de bonusschijf in het cd-boxje, is Avant Gardening. De hoes is wederom van de hand van Andy Martin, zoals Bill Bells echte naam luidt, en correspondeert veertig jaar na dato feilloos met diens iconische eerste On-U Sound klus. Wie het oude werk compleet heeft zal deze nieuweling om nóg een reden in de kast willen zetten, want de outtakes en remixen op Avant Gardening zijn onweerstaanbaar. Zo zijn Aggro Dub en Some Dub volkomen verschillende metamorfoses van prijsnummer Some Love en werd Send For Me opgenomen voor John Peel maar nooit uitgebracht. In het titelnummer van deze verzameling zeldzaamheden horen we prominent de melodica van Dr. Pablo, Unclear is de heftige dub van Guiding Star en DJ Jah Woosh is te gast in Singing Love, de 12”-versie van Love Forever.
 
Hapklare brokken serveerden The New Age Steppers nooit, maar ze bezorgden Adrian Sherwoods operatie vanaf de allereerste dag een imago dat veertig jaar na dato nog even onorthodox is als destijds. De aanhoudende belangstelling voor de On-U Sound catalogus bevestigt de kracht ervan.
 
Onlangs kwamen geremasterde heruitgaven van de lp’s New Age Steppers, Action Battlefield en Foundation Steppers uit. Love Forever en Avant Gardening verschenen voor het eerst op vinyl. Alle albums zijn ook te vinden in de 5cd-box The New Age Steppers – Stepping Into A New Age 1980 – 2012. (On-U Sound / V2)