Spinvis en Saartje Van Camp: Neveldieren

In het oosten van het land hangen bij volle maan mistflarden boven het drassige land. Maar is het wel nevel? Is het niet iets bovennatuurlijks? Een wit wief? Zoals de sage van de witte wieven zo zijn er over de hele wereld meer verhalen waarmee mensen het onverklaarbare willen verklaren. Saartje Van Camp en Erik de Jong (Spinvis) onderzoeken het gebied tussen waan en werkelijkheid in hun nieuwe theaterprogramma Neveldieren.

Tekst Steven Walter; Illustratie Spinvis

Het duo is druk bezig Neveldieren in hoofd en handen te krijgen. In een ingenieus vormgegeven decor – dat wordt gedomineerd door vitrages – experimenteren ze volop om de muzikale voorstelling de nodige mystiek mee te geven. Met licht worden schimmen tot megaproporties opgeblazen of juist tot iets heel kleins gemaakt. “Het is inderdaad kijken wat past. Maar het wordt heel cool”, zegt Spinvis.

De liedjes van Spinvis gaan vaak juist over de tastbare dingen in het leven. “Files, verkeer, de stad. Zeg maar de betonnen werkelijkheid. Die staat echter altijd in relatie tot de mystieke werkelijkheid”, legt hij uit. Samen met Saartje Van Camp betreedt hij die schimmige wereld in Neveldieren. Van Camp: “Als mensen iets niet begrijpen halen ze er voor hun verhalen dieren bij. Of mist. Iets dat ervoor zorgt dat je een verhaal begrijpt. Dat is fascinerend.” Spinvis: “De gehele menselijke geschiedenis gebeurt dat al op deze manier. Mensen willen iets kunnen verklaren. Dat leidde tot een obsessie met dierlijke figuren. Denk aan centauri’s, half mens/half dier. Maar ook spookdieren, weerwolven en zeemeerminnen. Hoe komen we tot die beelden? Wat betekenen ze eigenlijk? Dat zoeken we uit in Neveldieren. En wat het antwoord is? Er is een duidelijk religieus aspect, maar tegenwoordig geloven steeds minder mensen in een god. Wel geloven we nog steeds in van alles.”

Fantasie en werkelijkheid
Het antwoord op de vragen laten ze aan de bezoekers. Spinvis: “Neveldieren wordt echt een spel van wat je ziet en hoort. Wat is werkelijkheid en wat is fantasie? Voor ons als makers is het heel leuk om veel bij de kijker te laten en het niet expliciet uit te leggen. Dat is ook weer een nevel.” Saartje Van Camp: “Iedereen heeft eigen associaties en ervaringen. Neveldieren bezorgt de bezoeker een eigen herkenning. Een goed nummer heeft twee kanten, een van beton en een ongrijpbare. Hierdoor kan het voor iedereen iets anders betekenen.”
Voor de show zijn nieuwe stukken geschreven. De basis was daarbij de tekst, want tekst is in dit geval belangrijker dan de muziek, geven de theatermakers aan. “We gaan samen teksten reciteren. Alle verbindende teksten worden op ritme gecomponeerd”, aldus Van Camp.
Bekend werk van Spinvis krijgt ook een plek tussen de neveldieren. De muzikant weet dat het publiek die nummers ook graag hoort. “Theatraal en verhalend. Beide kan en dat is ook leuk. Dus ook die eerdere Spinvis-liedjes spelen we, en met veel plezier. In de show zoeken we daarin een goede balans.”

Moeilijk en leuk
Momenteel wordt volop gerepeteerd voor de rondgang langs Nederlandse en Belgische theaters die begin 2023 start. Dan zal er geen band op het podium staan. Saartje Van Camp en Spinvis creëren samen de nieuwe wereld. “Als duo kun je het iets kaler neerzetten waardoor de show aan mystiek wint”, vindt Spinvis. “In het theater hangt een bepaalde stilte waardoor je iets klein kan brengen. Maar vergis je niet, we kunnen samen heel veel herrie maken. Van huis uit ben ik drummer en bij Neveldieren ga ik weer achter de kit zitten. Die drums ga ik loopen en dat geluid weer opstapelen.” Van Camp: “Daarnaast hebben we synthesizers bij ons. Het podium staat vol.”
De laatste plooien worden strakgetrokken. Aanvankelijk vreesde Spinvis dat het programma zoals ze dat in hun hoofd hadden, mogelijk niet tot volledige wasdom zou komen. “Op een gegeven moment zie je dan dat het toch lukt. Wat we bedacht hadden verscheen op het podium. Het wordt zo leuk. Het is iets neerzetten zoals acteurs dat doen, maar in ons geval moeten we aan meer denken dan alleen de tekst. Tegelijkertijd moeten we ook muziek maken. Lastig, dat klopt. Maar als iets moeilijk is, is het juist leuk.”

Neveldieren beleeft zijn eerste publieke try-out op 6 januari in Kaleidoscoop in het Belgische Mortsel. Op 7 januari is de eerste Nederlandse try-out, in Theater Ludens in Voorburg. Op 22 februari gaat het in première in Theater de Veste in Delft. Vervolgens wordt de voorstelling tot eind mei gespeeld in diverse theaters in Nederland en België. Zie voor data en podia www.spinvis.nl.