Sparks: ook na 52 jaar onverslijtbaar

Twee keer een afgeladen Royal Albert Hall in Londen en een stroom lovende reacties vormen de, terechte, tussentijdse beloning voor Sparks, de band van de gebroeders Mael die momenteel bezig is aan een tour rond het nieuwe album The Girl Is Crying In Her Latte. Zelf meemaken? Sparks treedt op in TivioliVredenburg in Utrecht (14 juni) en Cirque Royal Brussels (20 juni).

En dat optreden in Utrecht is niet in de Pandorazaal, waarheen de band enkele jaren geleden nog was verbannen omdat de kaartverkoop voor de grotere Ronda tegenviel. Dit keer nemen ze plaats in de monumentale Grote Zaal, de arena waar van Ramones tot Rolling Stones hun voetstappen hebben achtergelaten. En de plek waar Sparks, wat mij betreft zeg ik als herontdekker, thuishoort. Want een band die na ruim een halve eeuw in de business nog steeds blijft vernieuwen, zie je zelden in de popmuziek.
 
Relatie
Mijn kennismaking met Sparks dateert van 1973 en dank ik aan Werner, een iets oudere gast uit de scene waarin ik verkeerde en waar ik gretig alle nieuwigheden opsnoof. A Woofer In Tweeter’s Clothing, zoals dat - tweede - album heet, vond ik om te beginnen al een absurde titel. En om dan ook nog een gast met een falsetstem het Do-Re-Mi uit The Sound of Music in een gejaagde versie te horen zingen, blies me als jochie compleet omver. Maar dat ik Sparks meteen begrijp, nou nee.
Dat wordt al beter bij Kimono My House, in 1974 de opvolger van Woofer en met het nummer This Town Ain't Big Enough For Both of Us, waarvan de hele wereld de band kent. Geboren Amerikanen Ron (1945, toetsen) en Russell (1948, zang) Mael waren ondertussen wegens uitblijven van succes in eigen land vanuit California naar Londen verhuisd, bakermat van onder meer de glamrock. Sparks is, ontdek ik, best onderscheidend in het wereldje. En hebben humor hoog in het vaandel staan. Dat bindt me echter niet voor eeuwig. Na nog een paar albums, Propaganda (1974) en Indiscreet (1975), verdwijnt de band van mijn radar. De punkperiode breekt aan, voor Sparks is even geen plaats. Dat Russell achtergrondzang deed bij The Ramones op het album Pleasant Dreams (1981) en samen met broer Ron opdook in een video van het Ramones-nummer Something To Believe In (1986), een parodie op We Are The World, was geen reden de relatie nieuw leven in te blazen.
 
Grabbelbak
Dat gebeurt pas in 2005, als ik uit een grabbelbak van godbetert Makro een dvd met een Sparks-concert vis. De schellen vallen van mijn ogen. Fuck, dat ik dit heb gemist. Wat een performance! Niet veel later, in februari 2006, wordt Hello Young Lovers uitgebracht. Album nummer 20; ik heb er kennelijk veertien gemist. HYL is een dijk van een plaat, ik ben op slag weer fan. Toch aarzel ik nog met kaartjes kopen voor Paradiso waar de band gaat spelen. Als ik kort voor dat optreden Sparks met enkele nummers op BBC televisie zie, valt alle twijfel weg. Ik hoor bij een minderheid, want met zo’n zeshonderd bezoekers blijkt de zaal matig gevuld. Maar de geweldige show die Sparks neerzet – elk nummer van de nagenoeg integraal gespeelde nieuwe plaat wordt ondersteund door een bijpassende clip op het achterdoek – hebben me voorgoed overtuigd.
 
21 albums in 21 nights
En daarna wordt het pas echt leuk. In 2008 kondigt de band album #21 aan, Exotic Creatures Of The Deep. De presentatie gebeurt op een manier die helemaal in lijn is met het prettig gestoorde duo: voordat het nieuwe album wereldkundig wordt gemaakt, speelt Sparks eerst integraal álle albums die eerder zijn verschenen. Onder het motto ‘Sparks Spectacular: 21 albums in 21 Nights’ strijkt de band mei 2008 neer in London. De eerste twintig shows zijn in club Islington Academy, de première van de nieuweling is in het statige Shepherd’s Bush Empire. Voor Heaven doe ik vooraf een email interview met Russell. Vraag: hebben jullie vooraf de huisarts geconsulteerd? Antwoord: ja, hij adviseerde twee aspirines en verder gaan. Gewapend met het gedrukte magazine bezoek ik shows 20 en 21. Ron en Russell zijn oprecht blij als ik na show 20 een Heaven overhandig. Bij mijn weten is verder in de vaderlandse muziekpers geen aandacht geschonken aan dit op voorhand krankjorume project. Geef toe, alleen het feit dat de bandleden, die nog niet geboren waren toen de broers al zes albums hadden gemaakt, voor deze serie concerten zo’n 290 nummers moesten instuderen, is al een bericht waard.
 
Zappa
Na het avontuur in Londen volgen meerdere albums, stuk voor stuk het luisteren en verder bestuderen waard, zowel qua tekst als compositie. Elk album telt wel een gevaarlijke oorwurm, waarover ik verder niet uitweid. Ook een zijstapje met het project FFS - ‘Franz Ferdinand & Sparks - doet het bijzonder goed bij fans van beide kampen. Een paar jaar eerder reisden de broers als duo langs Europese zalen met het intieme ‘Two Hands, One Mouth’ waarvan ook een livealbum is uitgebracht. Plots duikt bij mij de vergelijking op met Frank Zappa (1940-1993). Trefwoorden: intellectueel, geniaal, vernieuwend, politiek oké, wars van conventies, actueel en in meerdere disciplines actief. En, niet onbelangrijk in deze, vaak onbegrepen. Zo ook Sparks, die heden ten dage heel effectief op meerdere media actief zijn. Neem de te gekke clips, waarvan eentje – Edith Piaf (Said It Better Than Me) - zelfs is gemaakt door een vroegere stadgenote van mij. Het social-mediabeleid is consequent, terzake doende, bevat info én humor, en irriteert niet.
 
Gouden Palm
De laatste jaren volgt dan eindelijk de langverwachte brede erkenning. Eerst is er de documentaire The Sparks Brothers (2021) die in sneltreinvaart het verhaal van en rond de broers vertelt en, in mijn overtuiging, de kijker overtuigt van hun genialiteit. En met de gezongen speelfilm Annette (2021), waaraan Ron en Russell druk meeschreven en natuurlijk de muziek leverden, gaat een langgekoesterde wens in vervulling. Een Gouden Palm en een handvol Césars zijn, terecht, hun deel. Dit succes draagt er mede toe bij dat Sparks, naast Europa en Japan, ook in eigen land weer met plezier op tour gaat.
 
En nu door
Met de nieuweling The Girl Is Crying In Her Latte, waarvoor ze zijn teruggekeerd naar het Island-label dat hen in 1974 kickstart gaf met Kimono My House, onderstrepen de Maels hun reputatie. Het als eerste uitgebrachte titelnummer, met in de clip een als een dolle dansende Cate Blanchett, bleek een voorbode van weer een reeks songs die, na enkele keren luisteren, uitstekend beklijven. Zeven daarvan staan op de setlist van de huidige tour, aangevuld met een bloemlezing van eerder werk. Oké, This Town ontbreekt niet of beter, mág niet ontbreken. Toch speelt de band allerminst op zeker en is rijkelijk geput uit een bak nummers die al tijden niet live zijn gespeeld.
De talloze jubelberichten uit Engeland, waar de band net klaar is maar straks nog op Glastonbury is te zien, laten er geen twijfel over bestaan: Sparks is niet te evenaren en in absolute topvorm. Wat ben ík blij dat ik destijds die dvd zag liggen.

Sparks live: 14 juni in TivoliVredenburg, Utrecht; 20 juni in Cirque Royal, Brussel.