Sophia live: Melancholieverliebt
Wie weet wat komt raakt zelden overrompeld of in vervoering gebracht. Juist daarom is het aanbevelenswaardig om liveshows te bezoeken van bands die je nog niet uitgebreid hebt ge-spotified of ge-YouTubed. Dan kan het je overkomen dat je wordt overvallen. Mij overkwam het in de Botanique in Brussel waar op zaterdag 11 september de band Sophia speelde. Ik kwam onwetend en ging gelouterd huiswaarts. Had ik wel een band gezien? Of was dit iets anders? Een gemoedstoestand bijvoorbeeld. Of wellicht een wijs inzicht.
Spil van de Indie-rockband Sophia is de Amerikaan Robin Proper-Shepard (1968). Een wanhopige optimist. Geen lachebek, althans niet op het podium. Eerder een man die zich met moeite staande lijkt te houden in een onbarmhartige tijd. Iemand evenwel die de ondraaglijke lichtheid van het bestaan in zijn teksten en muziek gewicht geeft. Na een avondje Sophia kun je er weer tegen.
Melodische rock met een melancholische rouwrand. Soms The Cure met een vleugje Echo & the Bunnymen in herinnering roepend. Levenspijn, gebroken harten en doodsangst zijn voorkomende thema’s in Proper-Sheppards oeuvre. Melodisch, melancholisch en soms heftig. Ongefilterde emoties. In het Duits spreken ze toepasselijk van ‘melancholieverliebt’. Proper-Sheppard is geen man voor een niemendal. In zijn teksten klinkt levenswijsheid door met een hoofdrol voor twijfel, vertwijfeling, hartstocht en ontgoocheling. Leven en muziek neemt hij niet met een korreltje zout. De man weet wat er in de wereld te koop is. In die zin is de naam Sophia, die verwijst naar de godin van de wijsheid, treffend gekozen.
Veertigplus domineerde in de zaal die avond in Brussel. Je zou het uit tien albums bestaande liedmateriaal als volwassen popmuziek kunnen typeren. Liedjes met veelal aanzwellende power. Aarzelend beginnend, met open akkoorden op de gitaar van Proper-Sheppard, worden de nummers geleidelijk aan manifest. Alsof hij in een song vragen stelt waarop hij al spelend een antwoord vindt.
Sophia heeft in Europa een vaste schare fans. Met name in België geniet de band een relatief grote bekendheid. Proper-Sheppard kwam al vanaf de vroege jaren negentig met zijn Californische rockband The Godmachine naar Europa. Met hun debuut Scenes From The Second Storey (1993) stonden ze op het punt van doorbreken. Na het plotselinge overlijden van zijn bloedbroeder bassist Jimmy Fernandez in 1994, sloeg hij een andere, meer melodie gedreven weg in en zag het collectief Sophia het levenslicht. De zanger verbleef in Brussel, Londen en tegenwoordig min of meer permanent in Berlijn. Een drifter, een man die enkel een onderdak vindt in zijn muziek, zo lijkt het.
Over de zeskoppige band kun je veel zeggen. Dat het (vrijwel allemaal Belgische) topmusici zijn bijvoorbeeld. Plus dat ze de nummers perfect inkleurden en ervoor zorgden dat je een echte band aan het werk zag. Een collectief en geen eenmanszaak. De drummer speelde strak en de gitarist wist met zijn gruizige solo’s meermaals een vibe van Neil Young’s Cortez the Killer in herinnering te roepen. De zanger keek er geamuseerd naar. Voorgesteld werden de bandleden echter niet. Sophia draait om die ene complexe man. Hij is al die jaren de constante factor en houdt de teugels in de hand. Een perfectionist voor wie een optreden geen af te vinken datum op de kalender is, maar een eredienst voor de muziek.
In zijn podium performance toonde Proper-Sheppard zich timide. Nee, een podiumbeest dat zijn publiek opvreet is hij allerminst. En ook een grensverleggend zanger blijkt niet aan hem verloren gegaan. Hij staat er in dienst van de muziek en niet ter meerdere eer en glorie van hemzelf. En toch. Toch blijf je naar hem kijken ook al staat hij vaak met zijn rug naar de zaal. Hij was deze avond, naar het schijnt, voor zijn doen weinig mededeelzaam en verheelde niet behoorlijk zenuwachtig te zijn. Geconcentreerd werkte hij zich door de set heen waarbij There are no Goodbyes van zijn gelijknamige album uit 2009, Bastards afkomstig van The Infinite Circle (20017) en Wait en Stage Attractor uit album Holding On / Letting Go (2020) indruk maakten omdat daarin het volledige melodische potentieel, de thematiek van zijn teksten en de virtuositeit van de band perfect tot uitdrukking kwamen.
Toen de setlist was afgewerkt bleef de zaal vragen om meer. Hij kwam in z’n eentje terug. Ze hadden niet meer nummers ingestudeerd, verontschuldigde hij zich. Robin Proper-Sheppard nam de akoestische gitaar ter hand. Hij keek zowaar in de zaal. Toonde zich zoals hij werkelijk is. Vriendelijk, goedlachs, niet om een woord verlegen. Alleen de wijze weet dat je niet droevig hoeft te zijn om een droevig liedje te maken. Sterker nog, muziek - ook al is ze droefgeestig van aard - heeft alles te maken met levenslust. Wie triest is zingt vaak een treurig lied, maar weet zich ermee te vermaken. Vrolijk huiswaarts. Sophia ging met me mee.