Rock and Roll, Roll and Rock Away

Zolang ik me kan herinneren, schrijven muziekbladen (Muziek Parade, Muziek Express en Oor) over de oorsprong van rock and roll en wie er eerder was, Bill Haley of Elvis Presley. Was Bill Haley met zijn Comets nu de Father en Elvis de King of Rock and Roll? Daarnaast blijft de strijd om de herkomst van deze muziekstijl de gemoederen bezighouden. In Heaven van juli en augustus 2020 verwondert Flip van der Enden zich over het feit dat “na vijfenzestig jaar de geleerden het er nog steeds niet over eens zijn wat nou de eerste rock ‘n’ rollplaat is.” En natuurlijk kan deze kamergeleerde – ik treed immers niet meer op – het niet laten ook deel te nemen aan deze discussie.

Door Niels Falch

Het ontstaan van de term rock and roll gaat veel verder terug dan de jaren vijftig. Dit keer geen vader maar drie zusters. In 1934 namen de Boswell Sisters, een Amerikaanse close-harmony groep, het nummer Rock And Roll op, afkomstig uit de film Transatlantic Merry-Go-Round. Afgezien van de titel is dit nummer muzikaal nog ver verwijderd van wat wij nu verstaan onder rock and roll. Ook over de schrijfwijze blijven de meningen verdeeld. Is het nu rock ‘n’ roll, rock-‘n-roll, rock and roll, rock & roll?
 
Voor de muzikale oorsprong moeten we, naar mijn mening, tien jaar verder in de tijd. Een decennium later op 19 januari 1945 neemt Louis Jordan Caldonia op. Saxofonist en bandleider Jordan (1908-1975) giet Caldonia in een stijl die toen ‘jump blues’ werd genoemd en dit nummer beschouw ik als de voorloper van de huidige rock and roll. Kijk maar eens naar het YouTube filmpje van Caldonia door Jordan in een live uitvoering. Dat swingt als een bezetene. Je hoort een typische rock and roll riff op de bas en piano en de vertrouwde akkoordprogressie.
 

Ook in de jump blues stijl, brengt zangeres en liedjesschrijver Helen Humes (1913-1981) in september van datzelfde jaar Be-Baba-Leba uit en dat nummer bereikt de derde plaats in de Billboard R&B hitlijst. Vervolgens maakt Lionel Hampton and His Orchestra er Hey! Ba-Ba-Re-Bop van in 1946 en de rock and roll muziekstijl is geboren.
 
Maar een hit heeft vaak vele vaders en moeders en misschien was de inspiratiebron wel Count Basie’s Boogie Woogie (I May Be Wrong) uit 1937, waarin Jimmy Rushing zingt That's alright baby, baby that's alright for you. Hey Elvis en Arthur Crudup, waar kennen wij dit toch van? Of doet bigbandleider Glenn Millers In The Mood (1939) ook nog een duit in het rock and roll zakje?
 
De Boswell Sisters (ook de voorlopers van The Andrews Sisters) waren echter tekstueel hun tijd ver vooruit met de term rock and roll en zongen:
 
Rock and roll, roll and rock away
Up and down, round and round we sway
We're the swell in the spell
Of the rollin' rockin' rhythm of the sea
 
Onschuldig? Of is dit eigenlijk een dubbelzinnige tekst? Keep on rocking.
 
Dr. Niels Falch, kersverse doctor in de popmuziek