Ramblin' Roots-tip 3: Jelka van Houten

Ze is en blijft natuurlijk de zus van. Al moet zo langzamerhand heel Nederland haar kennen, want zelfs de meest vluchtige tv-kijker is weleens blijven hangen bij Aaf of Gouden Bergen en anders wel Jeuk. Eind vorig jaar kwam Jelka van Houten opeens voor de dag met een album. Alsof er nog iemand zit te wachten op weer zo’n actrice die zo nodig de zangeres moet uithangen. Maar pas op: Hard Place For A Dreamer is een Americana-plaat om door een ringetje te halen.

Een kleine vier jaar terug verscheen ze voor het eerst op onze radar. Het gebeurde tijdens een Woody Guthrie Tribute ter gelegenheid van de honderdste geboortedag van de oerfolkie. Jelka van Houten zong er die barre winteravond samen met ene Anna de Beus. Wisten wij toen veel dat die twee geregeld in de kleine theaters stonden met een liedjesprogramma, waar countryrockliefhebbers van het eerste uur hun hart aan op konden halen. Als een soort verdwaalde sweethearts of the rodeo brachten ze louter albumklassiekers van Gram Parsons en Bonnie Raitt tot Ryan Adams en Patty Griffin. De titel van hun programma mocht er trouwens ook wezen: Tot De Laatste Snik.

Een eigen plaat maken, dat zag Jelke van Houten niet zo gauw gebeuren. “Dat leek gewoon te groot voor mij. Mooie liedjes van anderen vertolken en in de studio voor iemand een tweede stemmetje inzingen – ik vond het wel lekker zo in de luwte. Niet dat ik zelf geen liedjes schreef, maar het voelde heel lang zo amateuristisch aan dat ik niet de behoefte had het aan anderen te laten horen.” Tot ze vier zomers geleden via haar manager betrokken raakte bij The Island Sessions, een project waaraan onder anderen Kensington, Sabrina Starke en Lois Lane deelnamen. “Die schrijfsessies op dat eilandje in de Vinkeveense Plassen gingen zo goed dat ik dacht ik het misschien toch wel kon. Op aanraden van JB Meijers heb ik die zielige demo’s van mij toen opgestuurd naar de technicus van de Sun Studio, waar hij met Acda en de Munnik had opgenomen. Tot mijn stomme verbazing belde die Matt Ross-Spang me op: de studio stond in september twee weken leeg en ik kon komen om met hem en een stel vrienden aan de slag te gaan. Dus ik als een soort Poolse bruid op naar Memphis.”

Jelka van Houten vloog huiswaarts met zeven liedjes plus een rits contacten. Het jaar daarop, we schrijven inmiddels 2013, reisde Jelka van Houten diverse malen af naar Nashville en Memphis om er te werken aan nieuwe liedjes. “Moet je daar om negen ’s ochtends in een hokje van twee bij twee met een bankje en een waterkoeler aan de slag met een wildvreemde. Totaal niet romantisch, maar het bleken wel verrassend vaak goede matches. En via de een kwam ik weer in contact met de ander. Het was een soort kettingreactie. Zo heb ik ook Kim Richey leren kennen, met wie ik goed bevriend ben geraakt.”

Hartje zomer toog ze opnieuw naar de Sun Studio, ditmaal voor de definitieve plaatopnamen met Matt Ross-Spang in de rol van producer en een stel gekende sessieveteranen als begeleiders. “En daar ging het mis. Overleg en inspraak bleken uit den boze. De sfeer bekoelde opeens. Ik voelde me geïntimiteerd. Vaak was ik het wel eens met hoe de nummers werden ingevuld, maar andere liedjes werden onnodig volgepompt. Het glipte uit mijn handen. Bovendien was ik ziekjes geworden door die veel te koele airco binnen en die zinderende hitte buiten. Ik kon moeilijk bij mezelf blijven.” Kortom, had Jelka van Houten eindelijk haar album, zat ze ermee in haar maag.

Een vol jaar verstreek. Toen werd ze er tijdens de repetities voor Muzikale Helden, een muziekprogramma van De Kleine Komedie in Amsterdam, naar gevraagd door gitarist Wouter Planteijdt, Sjako!-voorman annex americana-fanaat. Zij zuchtend en steunend vertellen. Waarop hij wel wilde proberen haar uit de brand te willen helpen. Enfin, mixen uitgeplozen, partijen weggegooid en deels vervangen, sommige nummers zelfs compleet overgedaan en vervolgens schreef ze nog een paar nieuwe liedjes, die afgelopen lente werden opgenomen in een Noord-Hollandse stolpboerderij. “Het was een lange reis, al geeft dat misschien niet,” besluit ze. “Het gaat tenslotte niet zozeer om de aankomst als wel de weg ernaartoe.”

Dit is een verkorte versie van het interview met Jelka van Houten uit Heaven #2, 2016.

Ramblin’ Roots op zaterdag 22 oktober van 16.00 – 0.30 uur in TivoliVredenburg, Utrecht. Het programma vindt plaats in de zalen Ronda, Pandora, Hertz, Cloud Nine, Club Nine en op de pleinen tussen de zalen. Tickets € 40,-. Zie voor het volledige programma en tickets de festivalsite.

Jelka van Houten live: 22 oktober op Ramblin’ Roots, Utrecht; 6 november in Herberg Tiengemeten, Zuid-Beijerland.