Negros Tou Moria: rap onder de Griekse zon

Leven in een tussenwereld. Zo moet het voelen voor de Griekse hiphopper Kevin Zans Ansong, in het Zuid-Europese land beter bekend onder de naam Negros Tou Moria. Een hiphopgrootheid uit de Mediteranné die rapt over ongelijkheid die hij ervaart.

Tekst Steven Walter

Vanonder een rood met gouden helm vallen lange grijze lokken op een met gouddraad bestikte jas. Onder zware wenkbrauwen werpen de ogen van de militair uit een andere eeuw een scherpe blik in de einder. Onder zijn neus prijkt een robuuste grijze snor. “Dit is niet Superman, dit is een echte held. Hij is geen fictie”, zegt Kevin Zans Ansong, terwijl hij enthousiast op zijn telefoon op een plaatje van Wikipedia wijst. Het is de afbeelding van Theodoros Koloktronis, een generaal die zo’n twee eeuwen geleden een legeraanvoerder was in Griekenland.

Zans Ansong heeft verschillende bijnamen. NTM57 is zo’n alias, net als ‘Black Morris’, maar hij is vooral bekend onder Negros Tou Moria. Die laatste is een speelse verwijzing naar de bijnaam van Kolokotronis. “Ze noemden hem Geros tou Moria. De oude man van Moria. Op de basisschool leerde ik hoe hij als generaal leidinggaf aan de revolutie tegen het Ottomaanse rijk in Griekenland. Mijn artiestennaam betekent donkere man uit Moria.” Kevin raakte helemaal in de ban van de Griekse legerleider. “Door hem wist ik dat helden echt bestaan. Ik wil ook graag een leider zijn. Zeg maar een generaal in de hiphopscene”, zegt hij met een knipoog.
De vraag of Moria toevallig ook een verwijzing is naar het bekende vluchtelingenkamp Moria op het eiland Lesbos, wordt met een duidelijk nee beantwoord. “De artiestennaam is echt alleen maar een verwijzing naar de Griekse generaal.”

Eigen pad
De relatie van Negros Tou Moria met Griekenland is er een van aantrekken en afstoten. Zijn ouders komen uit Ghana en kregen hun zoon in Athene. Dat hij bij het optreden op EurosSonic in Groningen het shirt van het Griekse nationale voetbalteam draagt, zegt iets over zijn liefde voor het land. Maar die liefde is niet vanzelfsprekend en was ook niet altijd wederkerig. “Er zijn veel Afrikanen in Griekenland. Velen zijn er geboren en opgegroeid. Beschaafde mensen, harde werkers. Maar ook al ben je in het land geboren of opgegroeid, toch zijn er mensen die je alleen zien als immigrant. Ook ik word gezien als immigrant. Dat maakt dat ik mij vreemdeling noch inheemse Griek voel. Ik zit in een soort tussengebied. Eerst maakte me dat heel kwaad, maar dan ga je naar de situatie leven.” De rapper koos zijn eigen pad. Sommige dingen zijn niet of moeilijk te veranderen, vindt hij. Dus waarom aanpassen. “Gewoon je eigen ding doen. Dat betekent beter zijn dan anderen. Jezelf bewijzen dat je dat ook inderdaad bent. Daarnaast zijn er de basisprincipes. We bestelen geen oude vrouwen. We werken. We rommelen niet aan. En toch zijn er mensen die discrimineren. Ik word niet gezien als een Griek maar als een Ghanees. Nou, ik kan je zeggen dat ik trots ben op mijn Ghanese èn Griekse achtergrond.”

Sarcasme
In zijn teksten hint hij op de effecten van bekrompen denken. Via zijn woorden wil hij dat mensen begrijpen dat hun handelen soms ronduit racistisch is. Hij wil hen en de lang verwaarloosde geschiedenis van de zwarte mens in Griekenland onder ogen laten zien. “Open their minds, weet je. Ik maak hiphop die draait om bewustwording. Het gaat over wat ik meemaakte. Het gaat over de Griekse beschaving. Mijn rapteksten kennen sarcasme. Ik kan iets dieps zeggen; recht in je gezicht op een zeer sarcastische manier, maar wel zo dat de boodschap overkomt zonder dat ik iemand beledig. Het gaat om respect hebben voor iemands cultuur.”

Momenteel is Negros Tou Moria een van de meest invloedrijke rappers van Griekenland. Dat is niet altijd zo geweest. Jeugdvriend Uric herinnert zich het begin van Negros’ carrière. “Mensen maakten hem een beetje belachelijk. Dat was rond 2008 en in die tijd waren er niet zoveel rappers in Griekenland. De meesten zullen geen echte rapliefhebbers zijn geweest. Met de jaren zijn mensen de muziek steeds meer gaan luisteren. En nu is het serieuze business.” Negros Tou Moria vult aan: “Het was toen ook echt amateuristisch hoor. Die audiokwaliteit van de opnames… niet best. Het draaide gewoon om plezier maken.”
Het begin en de drang om zijn ervaringen te delen zorgden ervoor dat Negros Tou Moria echt een missie voor ogen kreeg. “Als ik zeg dat ik de beste rapper in Griekenland ben, dan geloof ik dat ook echt. Het is wel belangrijk om met beide benen op de grond te blijven staan. Vrienden als Uric helpen daarbij. Ook oog hebben voor kleine dingen in het leven. Dat maakt iemand groots.”

Tegenwoordig trekt hij in zijn geboorteland volle zalen en kennen mensen zijn teksten. Buiten Griekenland probeert hij ook een publiek aan te spreken. Dat is niet eenvoudig, want zijn teksten zijn nu eenmaal in het Grieks. In Groningen weet hij het publiek wel in beweging te krijgen. Relo, een Roemeense kameraad uit Negros’ posse, snapt wel dat de muziek aanslaat. “Ik had dat in het begin ook. Je voelt de stemming van een lied. Op die laag kun je de muziek ook begrijpen. Je voelt de beat en je weet dat hier een authentiek iemand voor je speelt.”
Negros Tou Moria heeft inmiddels een eigen genre gecreëerd. Het heet Trabetika. Het is een samensmelting van oude Griekse muziek, rebetika (een soort Griekse blues) en hedendaagse hiphop.

Snoop Dogg
Waar Theodoros Koloktronis een held voor hem is, gaat dat ook op voor zijn ouders. Via hen kwam hij in contact met Amerikaanse hiphop, in een tijd dat die nog niet echt voet aan Griekse grond had gekregen. “Ze hadden een grote muziekcollectie. Reggae was er. UB40. Bob Marley. Burning Spear. Daarnaast was er veel hiphop en rap. IC-T, Ice-Cube, Biggie (The Notorious B.I.G.), Aaliyah, Boyz n da Hood. Mijn grootste inspirator was Snoop Dogg. Hiphop leerde ik echt van hem. Ik was vijf jaar oud toen ik op televisie ineens de clip zag van Who Am I (What’s My Name?). Een vent die veranderde in een hond. Ik dacht: ‘Shit, dit is cool.’ Ik wilde zijn zoals hij. Hij is echt de beste.”

En nu is Negros Tou Moria de beste. In elk geval van Griekenland. Ondertussen timmert hij aan de weg die moet leiden tot meer succes, dieper Europa in. De eerste stenen van die Europese weg legde hij medio januari tijdens Eurosonic Noorderslag in Groningen