Marianne & Leonard: ontroerende liefdesgeschiedenis

Op Primevideo is nu een documentaire te zien over een van de meest intrigerende liefdesgeschiedenissen in de historie van de popmuziek. Marianne & Leonard Words Of Love gaat over de onstuimige relatie tussen de Canadese dichter/singer-songwriter Leonard Cohen en zijn muze, de Noorse Marianne Ihlen. Zij beleefden in de jaren zestig een jarenlange liefdesaffaire op het Griekse eiland Hydra, indertijd een schrijverskolonie met een sterke aantrekkingskracht op hippieachtige figuren. Marianne was naar dit paradijselijk eiland gevlucht om te ontsnappen aan haar huwelijk met de Noorse schrijver Axel Jensen.

Tekst: Norbert Meijs
 
Begin jaren zestig verruilde de jonge Cohen zijn joodse milieu Montreal voor het zonnige Hydra. Daar ontmoetten Cohen en Ihlen elkaar en het was liefde op het eerste gezicht. Zij inspireerde hem tot het schrijven van boeken en liedjes. In de tussentijd voedden ze gezamenlijk Marianne’s zoontje Axel op. Een idyllisch bestaan, zo op het eerste oog, maar de rafelrandjes werden al snel zichtbaar. Op het schilderachtige eiland hoorden vrije liefde en drugs bij de alledaagse routine.
 
Bacchanalen
De documentaire schetst dan ook niet alleen de ontroerende relatie tussen de twee, maar ook een indringend tijdsbeeld van de vrije sixties met zijn uitwassen. Leonard Cohen schreef er tussen de drugs- en drankbachannalen door waarschijnlijk zijn mooiste liedjes, waaronder Suzanne, Bird On A Wire en So Long, Marianne, overduidelijk geïnspireerd door zijn Noorse muze. Toen Marianne het liedje hoorde schijnt ze gezegd te hebben: ‘Gelukkig gaat het liedje niet over mij, want ik heet eigenlijk Marian-na.’ Toch had Cohen het liedje wel degelijk voor haar geschreven. De oorspronkelijke titel was Come On, Marianne, maar toen het einde van hun relatie in zicht kwam, werd het naderende afscheid verwerkt in titel en tekst.
 
Na een aantal zorgeloze jaren op Hydra besloot Cohen de wijde wereld in te trekken met zijn liedjes, wat de afloop van zijn relatie met Marianne inluidde. Na de desastreuze kritieken op zijn eveneens op Hydra onder invloed van lsd en speed geschreven roman Beautiful Losers besloot Cohen zich helemaal toe te leggen op het schrijven van dichterlijke liedjes met vaak nostalgische teksten. In New York ontdekte zangeres Judy Collins zijn grote talent en bracht Cohen schoorvoetend voor het eerst zijn liedjes met dat overbekende sonore stemgeluid voor het voetlicht.
 
Knipperlichtrelatie
Tussen alle tournees door reisde Cohen regelmatig terug naar de liefde van zijn leven op Hydra. In de jaren zeventig onderhield hij een knipperlichtrelatie met zijn Noorse muze. Maar Cohen was een onrustige geest en altijd onderweg. In de documentaire zegt hij dat hij zich op Hydra met Marianne het gelukkigst heeft gevoeld, maar de contacten werden allengs minder, zeker nadat Marianne met haar zoon Axel terugkeerde naar Noorwegen, hertrouwde met een Noorse man en als secretaresse een tamelijk burgerlijk bestaan leidde.
 
In de documentaire zitten veel onthullende details over het verdere verloop van de muzikale loopbaan van de Canadese bard, die er in de loop der jaren in slaagde om nog veel meer gevoelige liedjes voor zijn zwijmelende vrouwelijke fans te schrijven. Cohen was een uitgesproken ladiesman met een onverzadigbare appetijt voor het vrouwelijke geslacht.
 
Onverwoestbare band
Aan het eind van de docu zitten de twee meest memorabele scènes, die de onverwoestbare band tussen Leonard en Marianne het best illustreren. Allereerst zie je een duidelijk ontroerde Marianne op leeftijd in een concerthal in Oslo meezingen met So long, Marianne. De slotscène is wellicht nog veelzeggender. Wanneer Cohen in 2016 verneemt dat Marianne leukemie heeft en niet lang meer te leven heeft, stuurt hij haar een ontroerende afscheidsbrief. Een vriend van haar leest deze brief voor aan haar sterfbed in een ziekenhuis in Oslo. ‘Ik ben vlak achter je, zo dichtbij dat ik je hand kan vast houden. Goede reis, oude vriendin! Ik zie je down the road.’ Profetische woorden, want drie maanden na haar overlijden, verwisselde ook hij het tijdelijke met het eeuwige. Wat overblijft is een prachtige documentaire over de liefde tussen een groot dichter en zijn Noorse muze.

Marianne & Leonard Words Of Love is te zien op Prime Video.