Mammal Hands: met menselijke dimensie

Een jazztrio zonder bassist, dat hoor je niet vaak. Nu is het Engelse Mammal Hands – bestaande uit de broers Jordan en Nick Smart, op respectievelijk saxofoon/klarinet en piano, en Jesse Barrett op drums en tabla – ook geen jazztrio in klassieke zin. In de sferische stukken van hun nieuwe album Captured Spirits vinden ze een prachtige balans tussen gecomponeerde muziek en improvisatie.

Foto Alex Kozobolis
 
“Jordan en ik hebben altijd zonder bassist gespeeld”, licht Nick Smart toe via een Zoomgesprek. “Dat was al zo toen we met zijn tweeën op straat speelden in onze geboortestad Norwich. Al speelde ik toen gitaar. Ik ben altijd gespitst geweest op de baslijnen. Toen we Mammal Hands begonnen in 2012, met Jesse op drums en ik op piano, hebben we dat als vanzelf voortgezet. Inmiddels zijn we als trio zo goed op elkaar ingespeeld dat een bassist de chemie die we onderling hebben alleen maar zou verstoren denk ik.”
 
Manchester

Captured Spirits is het vierde album van Mammal Hands, nadat het drietal in 2014 debuteerde met Animalia. Achter de naam van de band moeten we volgens Smart overigens niet te veel zoeken. “Er zit geen grote gedachte achter, al is de idee dat handen een grote rol spelen in het maken van muziek. We gingen vooral voor een naam die fijn klonk.”
Het album verschijnt bij Gondwana Records in Manchester, dat met acts als GoGo Penguin, Portico Quartet en Hania Rani inmiddels kan bogen op een even eigenzinnige als fraaie catalogus. Naast de veelgeroemde nieuwe Londense jazzscene lijkt er ook in het noorden van Engeland veel te gebeuren op het snijvlak van jazz, elektronica, klassiek en andere muziekstijlen. “Gondwana van Matthew Halsall heeft daar natuurlijk zijn rol in, maar zeker zo belangrijk is dat er in Manchester diverse clubs zijn die een podium bieden aan jong talent, zoals Matt and Phred’s.”
 
Goeroe

Nick Smart rekent muziek van het ECM-label tot hun grootste inspiratiebronnen. “Met name musici als de Noorse trompettist Arve Henriksen en de Zwitserse pianist Nik Bärtsch. Jazz met veel invloeden uit hedendaagse klassieke muziek. En je zou het misschien niet zeggen, maar mijn broer en ik zijn vooral opgegroeid met akoestische folk. Dat is ons met de paplepel ingegoten want onze ouders waren fanatieke liefhebbers die ons meetroonden naar allerlei festivals. Later, toen we muziekstudies gingen doen, groeide de liefde voor jazz, en dan heb je het over namen als John Coltrane, Art Blakey, Pharaoh Sanders, Lee Morgan, Miles Davis en Alvin Jones.”
Met drummer Jesse Barrett sloop er een Oosters element in de muziek van Mammal Hands, want behalve drummer is hij ook een bedreven tablaspeler die twaalf jaar in de leer was bij een Indiase goeroe.
 
Idee

“Onze nummers komen echt voort uit het samenspel tussen ons drieën. Meestal begint het met een akkoordenschema of melodielijn waarmee een van ons komt aanzetten. Soms groeit een nummer uit een improvisatie. Dan luisteren we een sessie terug en gaan we verder met een stukje dat wat belooft. Bij een enkel nummer haal je alles uit een klein idee en ben je snel klaar. Dat was voor Captured Spirits bijvoorbeeld het geval met Into Sparks. Andere nummers houden je soms maandenlang bezig. Bij Late Bloomer waren we zeer ingenomen met het laatste deel, maar hebben we heel lang gesleuteld aan de stukken die er aan vooraf gaan. Dat nummer hebben eigenlijk van achter naar voren gecomponeerd, alsof we het pad terug volgden.”
 
Mix

Mammal Hands doet niet veel aan after production. “Wel steken we veel tijd in de mix om de juiste dynamiek te vinden en de helderheid in ons geluid. Dat doen we samen met George Atkins van 80 Hertz Recording in Manchester, die echt geweldig werk heeft geleverd Maar we houden niet van overdubs. Er is achteraf nog wat percussie toegevoegd, omdat Jesse niet tegelijk kan drummen en tabla spelen, en er zijn sporadisch geluidseffecten toegepast op de sax van Jordan. Verder willen de chemie van ons samenspel zoveel mogelijk intact laten, want juist dat geeft muziek een menselijke dimensie. Een beetje chaos in de orde.”

Mammal Hands live: 28 februari 2021 in TivoliVredenburg, Utrecht; Captured Spirits verschijnt bij Gondwana Records.