JJ Grey & Mofro: lekkere rootsy muziek

Al zo’n twintig jaar maakt de Amerikaan JJ Grey heerlijke rootsy muziek, en hij is een uitstekende zanger. Maar liefst negen jaar heeft het geduurd voordat hij nieuw werk uitbracht. Maar het wachten is beloond, en in februari komt JJ Grey met zijn band Mofro naar ons land.

Tekst Kees van Wee
 
Het is nu zo’n twintig jaar geleden dat het album Lochloosa van de Amerikaanse formatie Mofro uitkwam. Daar was in 2001 het debuut Blackwater aan voorafgegaan. Maar terwijl dat album bij ons vrijwel onopgemerkt bleef, wist Lochloosa al snel zijn weg naar de liefhebbers te vinden, vooral doordat het album voor de Europese markt beschikbaar kwam dankzij het Duitse Glitterhouse-label.
 
Net zoals het debuut biedt Lochloosa een lekkere rootsy mix van onder andere blues, funk en soul. Heaven magazine is er indertijd erg enthousiast over en plaatst voorman JJ Grey ergens tussen Ben Harper, Lee Sankey, G Love, Imperial Crowns en Ian Siegal. ‘Een geweldige zanger met meer soul in zijn blanke strot dan tien willekeurige R&B’ers bij elkaar.’
 
Country Ghetto
Drie jaar later verschijnt de opvolger Country Ghetto. De artiestennaam is aangepast, Mofro is veranderd in JJ Grey & Mofro, wat voor het eerst duidelijk aangeeft wie de grote man is. Terecht, want Grey tekent voor de songs, arrangementen, zang en een deel van de begeleiding, terwijl de samenstelling van zijn band geregeld aan verandering onderhevig is.

Country Ghetto laat een krachtiger geluid horen dan de voorganger. Een paar soulschuivers, maar vooral veel bluesy, funky en swampy songs, die uit de pen van Tony Joe White hadden kunnen komen nadat hem nog wat extra testosteron was ingespoten. Gitaar, mondharmonica, elektrische piano, blazers, een lekker vet orgel, het klinkt allemaal even fijn, ook al zijn misschien niet alle nummers even sterk.

Onder de armoedegrens
Country Ghetto is een eerbetoon aan Greys ‘southern roots’. Hij groeide op toen zelfredzaamheid nog een vanzelfsprekend uitgangspunt was voor zijn ouders en grootouders, die een kippenboerderij hadden waarop hij later zelf zou gaan wonen.
 
Volgens de huidige maatstaven, meldt hij in het boekje, leefden niet alleen hij en zijn familie maar ook de meeste mensen die ze kenden onder de armoedegrens. ‘I was brought up to earn it and not waste it, to respect and protect womanhood and promote manhood, and to be thankful for what you got. <….> We were land and culture rich, and dollar poor, but I wouldn’t trade my upbringing for any other.’

Olustee
Tussen 2008 en 2015 volgen nog een stuk of vijf albums, die door de fans allemaal enthousiast worden onthaald. Daarna valt er een lange stilte en het is pas in 2024 dat er eindelijk een nieuw album uitkomt: Olustee. In de tussenliggende periode is hij vooral druk met touren, terwijl ook covid een vertragende werking heeft en ertoe leidt dat Olustee het eerste album is dat hij zelf produceert.
 
De opnames vonden grotendeels plaats in zijn vertrouwde studio, Retrophonics in Saint Augustine, Florida. Voor het afrondende werk gebruikte hij een locatie waarop hij in het voorjaar van 2023 werd gewezen door een vriend in de onroerend-goed-business. ‘Het was ongelooflijk’, vertelt hij in een interview met bandsthroughtown.com. ‘Het was vroeger een tehuis voor jongens, een gek achthoekig gebouw van drie verdiepingen. In maart bracht ik een bod uit en in april kreeg ik de sleutels.’

Wat vooral opvalt aan Olustee is het rijke geluid. Naast de gebruikelijke instrumenten (gitaren, toetsen, bas en drums) klinken er ook blazers, terwijl hij voor de ballads een compleet strijkorkest inhuurde. All Music Guide is erg enthousiast over het album en neemt in de recensie de meest uiteenlopende verwijzingen op: van Bob Dylan en David Ackles tot Sly & The Family Stone en Ike Turner’s Kings of Rhythm.
 
Grote brand
In zijn teksten blijft Grey meestal dicht bij huis. Zo gaat de titeltrack van het album over een grote brand die zo’n 25 jaar geleden woedde in de plaats Olustee in Oklahoma. In de songtekst heeft hij overigens niet alleen zijn eigen beangstigende ervaringen verwerkt maar ook de verhalen die zijn grootvader hem ooit vertelde over natuurbranden.

Way back, Lord, in '98
I remember when the whole state, was on fire
Breathing ash, breathing ash
Falling down like burning rain, across the wire
Ya better run, better run
Just as fast you can; that heat is getting closer
Hear it roar, hear it roar

All the way around Olustee like a flaming hurricane
See the deer flashing by
See the crows flying high trying to get away
Hear that pop go tree to tree
See my life now flashing by me
I got to make it to the lake
Damn, the creek is high and dry
I see it burn as I go by, it's almost on me
Ocean Pond is in my sight
But them flames about to bite

I'm running out of time
I'm out of time, time, time, time
And now Lake Butler's burning
And Palestine she's burning
And Glen Saint Mary's burning
And now Olustee's burning
You better
You better run, run run, run, run!

Weinig talent nodig
Songteksten schrijven is naar zijn mening overigens totaal niet moeilijk, zolang je maar geen al te hoge eisen stelt aan jezelf. In een interview met het Italiaanse Il Blues Magazine zegt hij er het volgende over: ‘Mensen denken dat er veel talent voor nodig is om liedjes te schrijven. Maar iedereen kan liedjes schrijven, het is alsof je gesprekken over en weer met elkaar opschrijft. Het hoeft niet altijd te rijmen. De liedjes die mensen het meest aanspreken, zijn liedjes die bijna nooit rijmen!’

JJ Grey & Mofro live: 25 februari in de Oosterpoort, Groningen; 16 februari in TivoliVredenburg, Utrecht