In memoriam: Phil Spector

Dictatoriaal, onvoorspelbaar, opvliegend en geniaal. Niet direct eigenschappen om overweg te kunnen met groepen mensen, maar Phil Spector lukte het. Hij dirigeerde Amerikaanse meisjesgroepen, The Beatles en de Ramones, benevens The Wrecking Crew, de ongeregelde groep studiomuzikanten die zijn songs instrumentaal bevolkte. ‘Een Wagneriaanse benadering’ noemde hij zijn visie die gestalte kreeg in de bombastische Wall Of Sound. Phil Spector overleed zaterdag 16 januari in een ziekenhuis in California. Hij zat een gevangenisstraf uit wegens doodslag. Spector was 81.

Tekst: Paul Stramrood

De tiener Phil Spector had al zijn eerste nummer 1 hit, als uitvoerende nog wel, en zelfgeschreven: To Know Him Is To Love Him van The Teddy Bears. Producer Lester Sill stuurde het 18-jarige talent naar New York om samen te werken met zijn beschermelingen, de componisten Jerry Leiber en Mike Stoller. Ze werkten met tientallen collega’s, veelal duo’s, in de Brill Building. Mijn eerste Spector-singletje was Da Doo Ron Ron van The Crystals, met op het label onder de titel tussen haakjes Spector-Greenwich-Barry.

Als producer versierde hij elke song, veelal van Brill Building-componisten, met een steeds krachtiger muur van geluid. Hij begon op te nemen en te produceren in Los Angeles, bijgestaan door The Wrecking Crew en op de werkvloer door zijn assistenten Sonny Bono en Jack Nitzsche. De Wall Of Sound, opeengestapelde lagen gitaren, toetsen, violen, percussie, koor en blazers, was binnen een jaar zijn handelsmerk, met grote invloed op de producenten van popmuziek, die zich net uitgebreid begon te ontwikkelen. Brian Wison van The Beach Boys noemde Spector als zeer belangrijk voor de ontwikkeling van zijn groep.

Phil Spector brak door toen hij The Crystals begon te produceren. Eerst moest wel de hele bezetting de deur uit, vervangen door Darlene Love en haar koortje, maar na die dictatoriale ingreep was het ook raak. He’s A Rebel was de eerste in een set grote hits. The Ronettes, met Spectors latere echtgenote Ronnie Spector, volgden. Na de meisjesgroepen volgden onder meer het echtpaar Ike en Tina Turner, en ongeveer tezelfdertijd het mannenduo The Righteous Brothers.

De hits droogden op en Phil Spector trok zich teleurgesteld en verongelijkt voor een paar jaar terug. We zagen hem nog wel in het begin van de film Easy Rider, handelend in coke.
Terug uit zijn isolement bleek hij niet vergeten. The Beatles vroegen Spector voor hun album Let It Be, maar het resultaat beviel niet alle groepsleden even goed. Vooral de bombast op Let It Be, de titelsong, deed wenkbrauwen fronsen. De ontevredenheid leidde decennia later tot de uitgave Let It Be… Naked: het album zoals het had moeten en kunnen klinken.

Evengoed kreeg Spector werk van George Harrison voor All Things Must Pass en John Lennon voor The Plastic Ono Band en Imagine. Hij werkte ook samen met Dion DiMucci en was hoogst aangeslagen toen het resultaat, het album Born To Be With You, heel matige recensies kreeg. Voor Leonard Cohen produceerde hij Death Of A Ladies Man, en toen waren daar de Ramones. Of hij End Of The Century, de remake, wilde produceren. Dat gebeurde, maar niet zonder strubbelingen. Het is niet zeker dat Phil Spector een geladen pistool bij zich had in de studio, maar het gerucht is zeer sterk.

Zijn rol raakte langzaam maar zeker uitgespeeld en Spector trok zich terug op zijn landgoed. Daar voltrok zich in 2003 het drama. Spector schoot actrice Lana Clarkson dood na een ruzie. Het vonnis in 2009 was negentien jaar cel.

Phil Spector: 26 december 1939 – 16 januari 2021