Ethan Gold: ‘Muziek heelt’

Acht jaar geleden overkwam singer-songwriter Ethan Gold een freak accident. Hij moest opnieuw leren praten, zingen en spelen. Dat lukte en recent verscheen Earth City 1: The Longing. In elf songs gaat hij de wildernis te lijf die de wereld volgens hem is geworden. “We moeten – metaforisch gesproken – een nieuwe stad bouwen.”

Door Harm Peter Smilde; foto Ben Gibbs
 
De in San Francisco geboren Ethan Gold (51) rondt eerst zijn studie sociale wetenschappen aan Harvard magna cum laude af, voordat hij inziet dat zijn toekomst in de muziek ligt. Vanaf de jaren negentig werkt hij samen met zijn tweelingbroer Ari Gold aan filmprojecten en muziekvideo’s. In 2011 verschijnt zijn debuutalbum Songs from a toxic apartment. Twee jaar later slaat het noodlot toe.

Op een warehouse party in New York valt hij achterover van een muur en komt op zijn hoofd terecht. “Ons brein zit ongelooflijk ingewikkeld in elkaar, dus hersenletsel in welke vorm dan ook kan heel verschillend uitpakken”, zegt Gold vanuit zijn huidige woonplaats Los Angeles. “In mijn geval waren mijn cognitieve vaardigheden enorm traag geworden. Iets simpels als de straat oversteken was veel te gecompliceerd. Ook gewone gesprekken gingen veel te snel, ik kon het allemaal niet volgen.”
Hij kon nog wel praten, was de woorden niet kwijt, maar het ging langzaam. Zingen kwam bij hem eerder terug dan spreken, al ging ook dat eerst mompelend en neuriënd. Sowieso speelde muziek een belangrijke rol in het genezingsproces. “Muziek is een van de krachtigste geneesmiddelen. Spelen, zingen, muziek maken en componeren vormden mijn belangrijkste reddingsboei tot herstel. Maar er was ook een tijd dat ik meer luisterde dan speelde. Vooral muziek met structuur én een zekere complexiteit werkte helend. In New York – waar ik toen woonde – ging ik vaak naar een kathedraal om naar orgelmuziek van Bach te luisteren. Verder luisterde ik naar Puerto Ricaanse drumbands in het park. De in elkaar grijpende ritmische patronen vond ik prettig om te horen.”
In het proces om de verloren vaardigheden terug te veroveren, bleef Gold in zichzelf geloven. “Ik weet wel dat ik dacht dat ik mogelijk nooit meer de oude zou worden, maar dat dat zou oké zijn als ik vooruit zou gaan, zonder na te denken over hoe ik vroeger was. Dat haalde veel spanning uit het proces en stelde me beter in staat te herstellen. Het kostte me een aantal jaren, maar ik functioneer weer en daar ben ik dankbaar voor.”
 
Regenboog
Het eerste nummer dat hij schreef na zijn ongeluk was Living Without You, terug te vinden op het nieuwe album. Dat begon als een soort troostlied over een relatiebreuk. Gold wilde eigenlijk een song schrijven die hij aan iemand als Adele kon verkopen. Het liep anders. Uiteindelijk werd het een break-up song voor zijn eigen hersenen, met als achterliggende gedachte: ik kan zonder jou overleven, ook al heb je me verlaten. Langzaam begon het idee te rijpen voor een nieuw album. Dat werd Earth City 1: The Longing, het eerste deel van wat een trilogie moet worden en een plaat met zeer afwisselende songs. “Ik hou erg van een album als een reis, een ervaring, met verschillende kleuren en schakeringen. Ik kies voor verschillende instrumentaties, waarbij ik wel manieren probeer te vinden om het als een geheel te laten overkomen. Er zitten onderbewuste lagen in de totaal verschillende songs, zodat die op een subtiele en soms vreemde manier met elkaar verbonden zijn. Het is als een regenboog: een veelkleurige eenheid.”
“Op Earth City zing ik vanuit een persoonlijk perspectief, maar de thema’s zijn universeel. Een song als New York gaat over mijn liefdesrelaties én over mijn liefde voor die stad. Daarnaast wil ik het gevoel overbrengen dat er veel mensen zijn die worstelen met het idee dat ze het niet hebben gemaakt of dat ze de liefde uit hun handen hebben laten glippen. Dat is een persoonlijk gevoel maar ik zag dat ook vaak in de ogen van de mensen die ik tegenkwam tijdens mijn wandelingen door New York. Het nummer Firefly laat een andere kleur van een soortgelijk thema zien. In your heart you’re a singer, but nobody likes the sound of your voice, zing ik. Dat is wat we in de Verenigde Staten tough love noemen. Sommige songs vertellen je dat je van jezelf moet houden. Firefly schudt die persoon door elkaar en roept: kom op, je kunt beter! Je hoeft niet naar jezelf te kijken op basis van hoe anderen je zien. Mannen kunnen er ook last van hebben, maar vooral meisjes en vrouwen kunnen vaak het gevoel hebben dat ze niet goed of aantrekkelijk genoeg zijn in de ogen van anderen en daarin verstrikt raken.”
 
Organisme
Earth City is op verschillende manieren een metafoor. Doordat alles en iedereen met elkaar is verbonden is onze aarde een stad. Een stad kun je ook als een organisme zien, met een hart, een vatenstelsel en spieren. Aan de andere kant is het individu een stad op zichzelf. In ieder mens huist een postbode, een slager, een putjesschepper en een burgemeester, zegt Ethan Gold. “Earth City is ook een metafoor voor mijn eigen leven, ik heb de vernietiging van mijn stad, van mijn leven ervaren. Ik heb het gevoel dat we als mensen, al vóór de coronapandemie, onze vernietiging tegemoet gingen. Op milieugebied en ook moreel, al kun je over dat laatste twisten. Misschien kunnen we de destructie nog vermijden, die vraag moeten we onszelf allemaal stellen. Maar we moeten hoe dan ook een nieuwe stad bouwen, overdrachtelijk gesproken, een nieuwe aarde. We moeten ons als mensen met elkaar verbinden, het kan niet anders. Ik zie mezelf als een van de stemmen om een andere manier van leven uit te dragen. Hoe we onszelf behandelen – daar gaat Earth City vooral over – en hoe we anderen en de planeet behandelen.”
De songs voor de delen twee en drie zijn al geschreven en voor ongeveer de helft opgenomen. Titels wil hij nog niet verklappen. “Daarvoor moet je echt tot volgend jaar wachten. Na verlangen volgt normaal gesproken actie. Deel twee zal dus een socialere en actievere plaat worden.”
 
Gelaagd
Ethan Gold luisterde in zijn jeugd zowel naar John Lennon, Bob Marley en Leonard Cohen, als naar New Order en Einstürzende Neubauten. Hij heeft zichzelf voor de grap weleens omschreven als een kruising tussen John Denver en Brian Eno. “Ik meng het klassieke songschrijven met een wat speelsere, meer cinematografische benadering met andersoortige geluiden. Het resulteert wel altijd in een song. Mijn muziek moet naast de pure klankervaring ook een emotionele ervaring bieden, daarom stop ik in mijn songs verschillende lagen, muzikaal en tekstueel. Een voorbeeld is Pretty Girls. Dat wordt soms verkeerd begrepen. Het gaat over hoe aantrekkelijkheid iedereen verneukt, mannen én vrouwen. Bekoorlijkheid verleidt en is tegelijk schadelijk, ook voor ‘pretty girls’ zelf, in zekere zin. Een model in mijn kennissenkring zei: dat is mijn song, jij begrijpt het hoe het is om echt knap te zijn. Ik rolde een beetje met mijn ogen, maar het klopte wat ze zei. Deels gaat de song over dat knappe meisjes op een bepaalde manier niet als menselijk worden gezien. Ik hou ervan om mijn mijn songs en muziek rijk en complex te maken. Dan kunnen luisteraars er op verschillende manieren naar luisteren en er van alles in ontdekken. Maar als het over donkerder onderwerpen gaat, wil ik daar geen duisterheid aan toevoegen. Om een andere vergelijking te maken: ik gebruik de zwarte grond die vol zit met dood en destructie om bomen te laten groeien waarvan je het fruit kunt eten.”