Elliott Brood: ‘Gewoon een donkere kant van countrymuziek’

Al twintig jaar staat Elliott Brood voor puike alt.country. Hun doel? Fijne muziek maken en veel optreden. En dan hopen dat het publiek dat waardeert en terugkomt. Dit jaar bestaat de band twintig jaar en in december komen de Canadezen naar ons land voor twee optredens.

Tekst Kees van Wee

Eerst even een misverstand wegnemen. Elliott Brood is geen man maar een Canadese band, die in 2002 is opgericht door Mark Sasso en Casey Laforet, bij wie zich al snel Stephen Pitkin voegde. De bandnaam is ontsproten aan de geest van Sasso. Al lang voordat hij zich met muziek ging bezighouden, zag hij de film The Natural (met Robert Redford). Daarin kwam een dame voor van wie hij de naam verkeerd verstond. Hij meende dat ze Harriet Brood heette, en bedacht dat als zij ooit een broer had, die Elliott zou heten. ‘I came up with it one drunken night in college.’
 
Neil Young
Sasso en Laforet woonden beiden in Windsor, Ontario. Op school klikte het niet tussen de twee, maar uiteindelijk vonden ze elkaar toch in hun gemeenschappelijke liefde voor de muziek van Neil Young, The Band en The Flying Burrito Brothers. Tijdens een van hun eerste optredens raakten ze bevriend met geluidsman Stephen Pitkin, die aanvankelijk hun producer werd en zich daarna als drummer bij hen voegde. Geïnspireerd door hun helden maakt het drietal fijne rootsmuziek, waarbij ze alle drie zingen. Sasso speelt vooral banjo en Laforet elektrische gitaar plus bas (via een Moog-voetpedaal), maar geregeld wordt er op het podium van instrument gewisseld. De nadruk ligt op alt.country, maar er klinkt ook folk door en soms wat rock en pop.

Het eerste album Ambassador (waaraan een ep voorafging) verschijnt in 2005 en is vernoemd naar de Ambassador Bridge die Windsor met Detroit verbindt. Een fijne plaat, die drie jaar later wordt opgevolgd door het net zo sterke Mountain Meadows, dat op de shortlist eindigt van de Canadese Polaris Music Prize. In 2011 verschijnt het nog sterkere Days Into Years op hun eigen label Paper Bag Records. Het is een hoogtepunt binnen hun oeuvre dat wordt beloond met een Juno Award. Er klinkt vrij veel stevig elektrisch gitaarwerk, dat sterker dan daarvoor Neil Young-associaties oproept (net zoals het mondharmonicaspel). We horen ook een mooie, intieme banjo en er is veel fraaie samenzang, die hier en daar Byrds-achtige kwaliteiten heeft. De inspiratie was opgedaan tijdens een reis langs de Franse en Belgische slagvelden en begraafplaatsen van de Eerste Wereldoorlog, wat een songtitel als Will They Bury Us verklaart.
 
Johnny Cash
In de muziek en teksten van Elliott Brood schijnt dus niet altijd de zon, maar de termen ‘death country’ en ‘blackgrass’ die hier en daar opduiken, zijn zwaar overdreven. ‘Het is gewoon een donkere kant van countrymuziek, in tegenstelling tot de blijere kant. Meer een Johnny Cash-benadering, misschien vermengd met Neil Young’, aldus Sasso in een interview met een universiteitskrant. 
Anders dan veel andere bands neemt Elliott Brood iedere song bij voorkeur op op een andere locatie, op een plek die het beste past bij het liedje. Wayne, Alberta, Toronto, hun slaapkamers, hun woonkamers, noem maar op. ‘Verschillende kamers leiden tot een verschillende klank voor de songs, net zoals een ander instrument’, aldus Sasso.
 
Toeval
Klanken, geluid, sfeer… het is allemaal erg belangrijk voor de band. Maar een masterplan is er volgens Laforet niet. ‘Alles wat er met deze band gebeurt, gebeurt toevallig. Oorspronkelijk waren er alleen een gitaar en banjo. Toen ging ik een vervormingspedaal gebruiken en van daaruit is het verder ontwikkeld.’ Het drietal is altijd op zoek naar nieuwe instrumenten en klanken om die toe te voegen. Zo speelde Pitkin zijn drumpartijen soms op een Samsonite koffer. Maar omdat hij die steeds aan gort sloeg, is hij daarmee gestopt.
Na het sterke Days Into Years valt Work And Love (2014) een tikkeltje tegen. Het klinkt allemaal wat minder urgent en een speelduur van 33 minuten is ook wat magertjes. Opvolger Ghost Gardens (2017) haalt zelfs het halfuur niet, maar is wel weer een erg fijne plaat. De meeste songs van dat album zijn al meer dan tien jaar oud en werden herontdekt toen er een oude harde schijf opdook met onafgemaakte demo’s. Dat was de periode voordat het geluid wat ‘zwaarder’ werd, wat verklaart waarom dit hun meest zachtmoedige en weemoedige album is, al wordt er hier en daar toch ook weer stevig gerockt.

Keeper
In 2020 (de band is inmiddels teruggekeerd op het Six Shooter-label) verschijnt het meest recente album, het sterke Keeper. Het borduurt voort op het eerdere werk, maar tekstueel zijn er wel wat nieuwe ontwikkelingen. Zo gaat Keep Out over de veranderingen in het privéleven van Laforet.

I’ve got healthy kids and a beautiful wife
But I don’t want to go home
I’m proud and thankful and terrified
And I don’t want to go home

‘Het idee zat al in mijn hoofd sinds de geboorte van mijn zoon’, vertelde hij aan American Songwriter. ‘Ik denk dat ik moeite had om me aan te passen aan grote veranderingen in mijn leven. Ik zat zo’n beetje vast tussen twee werelden en voelde me daarover behoorlijk hulpeloos. Ik ging op een dag zitten met een mandoline en een kick-drum, met het plan om een grote, historische Band-achtige saga als Acadian Driftwood te schrijven, en toen kwam er in de plaats daarvan dit uit.’

Voor de lange termijn
Waar zien jullie jezelf over vijf jaar? Toen die vraag dertien jaar geleden werd gesteld aan Laforet was zijn antwoord: ‘Ik zie ons dan nog precies hetzelfde doen als wat we nu doen. We willen een gevestigde live-act zijn die mensen steeds opnieuw willen ervaren. Je weet nooit hoe lang dit doorgaat, maar als de muziek goed blijft, zitten wij erin voor de lange termijn.’
De muziek bleef goed en die lange termijn is inmiddels zeker gehaald, want Elliott Brood bestaat inmiddels twintig jaar. En de kwaliteit blijft hoog. Dit jaar is de band zelfs uitgeroepen tot ‘Ensemble of the Year’ bij de Canadian Folk Awards.
 
Elliott Brood geeft in december twee optredens in ons land. Op donderdag 8 december speelt de band in Mezz, Breda en op vrijdag 9 december is er een concert in TivoliVredenburg, Utrecht.