Donkers gaat autobio aan de hand van Forty Tracks 

Het nieuwe boek van de grondlegger de Nederlandse popjournalistiek en VPRO-radio-coryfee Jan Donkers (79) dat eerder op de Heaven-website werd aangekondigd is onlangs verschenen.       

Tekst Cees Bronsveld

‘Veertig nummers’ kreeg Jan Donkers van redacteur Hansje Joustra om zijn autobiografie aan op te hangen. Klinkt ongetwijfeld lulliger dan ik het bedoel: laat ik er daarom onmiddellijk aan toevoegen dat hij daar wonderwel in slaagde. Ik leerde veel over de muziek die Donkers en doorgaans ook mij, dierbaar is, en en passant ook veel over de man die dus Jan Donkers heet.

Op het geniale – jawel! - omslag, waar Joost Swarte in alle opzichten voor tekende, zien we Donkers met een gitaar…. al valt daarin onmiddellijk het ‘instrument’ op van de scribent die hij gelukkig werd: de pen. Terecht een kroontjespen. Want… ik volsta met de korte versie: schrijven is een ambacht. Zoals ook illustreren dat is. Joustra strikte de groten in dit métier voor een getekende bijdrage, onder wie Erik Kriek (o.a. Everly Brothers), Roel Smit (Slobberbone) en Robert Crumb (o.a. Son House). Helaas is die laatste tekening als één van de weinigen niet origineel. Ik kende hem uit Crumbs verzameling Heroes of Blues, Jazz & Country (2006).  
 
Veertig prenten en veertig verhalen dus over nummers en artiesten – allen op Spotify te beluisteren. Vaak maar zeker niet altijd, zijn de tracks inderdaad aanleiding voor wat persoonlijker overpeinzingen van Donkers. Zoals de track van ‘vage kennis’ André Hazes waar het bijbehorende verhaal uitkomt bij de treurnis waar Jan doorheen moest toen een vriendin hem in 1983 verliet voor…. een popmuzikant.  “Ik zwierf door de stad, neukte tientallen verbijsterde vrouwen (…)”, meldt hij. Sommige dingen lees je eigenlijk liever niet. Maar ach, hij schreef vaker over neuken, zelfs in literaire bladen als De Gids en Maatstaf. 

Aangenamere lectuur vond ik zijn verhaal naar aanleiding van Billy Braggs geweldige Thatcherites. Donkers typeert daarin Braggs’ engagement: “Hetzelfde (…..) als (van) Bono, maar dan zonder bombast, designerbrillen en asociale belastingconstructies. Oneindig veel geestiger ook.” Of Brels Ne Me Quitte Pas, voor Donkers aanleiding om vooral Ramses Shaffy op zijn plaats te zetten, en Brel eveneens: “Shaffy kon niet in de schaduw staan van Brel, hoewel ze qua omvang van hun ego niet erg veel van elkaar verschilden.” 

Uiteraard komen vooral veel van Donkers’ helden voorbij. Behalve de reeds genoemden ook Jonathan Richman, Buddy Guy, Commander Cody, Dolly Parton en Doug Sahm. Met de laatste ging Donkers vaak een balletje gooien in het Vondelpark als Sahm in Amsterdam was. Joost Swarte maakte een geweldig prent van hem. Maar ook een aantal minder voor de hand liggende muzikanten komen voorbij: Mahmoud Ahmed, Eros Ramazzotti en Donkers niet zo heel erg hidden pleasure de Ramones.
Laat ik afsluiten met het vermelden Jans favoriete singel aller tijden: Gene Chandlers Duke Of Earl.
 
Jan Donkers, Forty Tracks (Concerto Books), 165 pp. € 29,99. Een speciale afspeellijst, 40 Tracks Jan Donkers, is op Spotify te vinden.