Arlan Feiles: ‘Ik wil de bad guys op hun knieën brengen’

Songs kunnen de meest uiteenlopende effecten hebben op mensen. Sinds Arlan Feiles dit op jonge leeftijd ontdekte, heeft hij een missie: met zijn liedjes wil hij de wereld verbeteren. Zwaar op de hand is hij gelukkig niet, en hij heeft niet alleen tekstueel maar ook muzikaal veel te bieden.

Door Kees van Wee

‘Arlan is like a modern Bob Dylan, though he sings a sight better’, aldus geluidstechnicus en producer Tom Dowd, die Arlan Feiles (uit New Jersey) meer dan dertig jaar geleden ontdekte. Een betere zanger? Ja, dat klopt wel (luister bijvoorbeeld naar Feiles’ cover van Dylans Make You Feel My Love). Maar een moderne Bob Dylan? Zo modern is zijn muziek nou ook weer niet en associaties met Dylans werk zijn er zelden. Waarschijnlijk doelde Dowd vooral op Feiles’ teksten, waarover zo dadelijk meer. 
 
Singer-songwriter
Al een stuk of zeven albums heeft Feiles op zijn naam staan. Geregeld klinkt hij dan als een singer-songwriter, die uitstekend overweg kan met zowel een akoestische gitaar als met een piano (hij verdient een deel van zijn brood als pianostemmer en heeft onder anderen Bruce Springsteen als klant). Soms ook zijn er songs met meer pit, vooral wanneer hij zich laat begeleiden door een band. Luister bijvoorbeeld naar zijn album Weeds Kill The Wild Flowers (2011), waarop hij roots(rock) verweeft met pop en folk en soms doet denken aan grootheden als Marc Cohn en Tom Petty, wier niveau hij met een deel van de dertien songs ook nog eens evenaart. 
 
De kracht van een song
Al op jonge leeftijd ontdekte Feiles de kracht die een liedje kan hebben. In een blog op americansongwriter.com vertelt hij er het volgende over: ‘Ik ontdekte dat een song iemand aan het dansen kan brengen of ervoor kan zorgen dat hij snel wegloopt. Een song kan een meisje doen zwijmelen en laten blozen, of een tranenstroom oproepen. Een song kan stilte oproepen zodat je een naald kunt horen vallen, of een knokpartijtje veroorzaken. Een song kan ergernis oproepen bij je grote broer, maar je kunt er ook je maten mee entertainen, met aparte humor. Wow, heeft een song zóveel power? Toen ik eenmaal doorhad hoe ik met die power kon omgaan, besloot ik dat er maar één ding is dat ik ermee wilde doen: de wereld veranderen.’
 
De wereld redden
Hij vervolgt: ‘Ik wil de juiste strijd voeren, de bad guys op hun knieën brengen en de verdomde wereld redden. Dat is alles. Dat is toch niet te veel gevraagd? Helaas is het moeilijk om te kwantificeren in hoeverre ik de wereld de afgelopen dertig jaar heb kunnen veranderen. Misschien heb ik wel helemaal niets bereikt, maar mijn wens om de wereld te veranderen is nog steeds waarom ik dit doe. Songs activeren me. I ben geactiveerd, ik ben een activist.’
 
Ku Klux Klan
Feiles’ maatschappelijke betrokkenheid blijkt bijvoorbeeld uit zijn song Viola. Het nummer is gewijd aan burgerrechtenactiviste Viola Liuzzo, die in de voetsporen trad van Martin Luther King en in 1965 op 39-jarige leeftijd werd doodgeschoten door de Ku Klux Klan. Op zijn album Live From The Strand (2017) horen we hem uitleggen wat haar belang was - en nog steeds is - en waarom het zo belangrijk is dat we allemaal gebruikmaken van ons stemrecht. In een interview met Americana UK vertelde hij trouwens dat hij inmiddels goede banden heeft met de Liuzzo-familie.
 
En zo zijn er nog veel meer maatschappelijke thema’s die hij aansnijdt. Zo gaat Workers United naar eigen zeggen over wetten die erop gericht zijn de vakbonden te verzwakken, de lonen omlaag te brengen en de middle class te vernietigen. Come Sunday Morning is gewijd aan de hypocrisie van de hebzucht en in Sign Up verhaalt hij van het verdriet van de achterblijvers nadat een geliefde in een oorlog sterft.
 
Verantwoordelijkheid
Naast maatschappelijke betrokkenheid voelt Feiles ook een grote persoonlijke verantwoordelijkheid, vooral ook voor zijn vrouw en kinderen. Dat blijkt heel sterk uit zijn album What Kind of World, uit 2020. Op het hoesje zien we hem met zijn pasgeboren derde kindje en de tekst van het gospelachtige titelnummer luidt als volgt:
 
What kind of world, what kind of world
I made a promise, I gave my word
What kind of world, what kind of world
Am I leaving for my girls?
 
What kind of voice, what kind of voice
Just state his intention, to make his choice
What kind of voice, what kind of voice
am I giving to my boy?
 
What kind of life, what kind of life
I let you down deep, gonna make things right
What kind of life, what kind of life
Am I making for my wife?
 
I work two jobs, I work two jobs
And sometimes I feel I can work no more
But then I work more jobs, I work more jobs
And I know damn well what I work them for
 
We march these streets, we march these streets,
We raise our voices, we lift our feet
We march these streets, we march these streets
we march as equals, we march for peace
 
Dylan, Guthrie, Cash, Newman en Hiatt
Een betrokken, maatschappijkritische singer-songwriter... ja, dan valt het goed te verklaren waarom Feiles soms wordt vergeleken met Bob Dylan en Woody Guthrie, die hij beiden als belangrijke invloeden beschouwt, evenals Johnny Cash, Randy Newman en John Hiatt. In een interview met Americana UK noemde hij trouwens het titelloze debuut van Neil Young zijn favoriete plaat aller tijden.

Blame Me
Zijn teksten zijn overigens lang niet allemaal zwaar op de hand en zijn muziek is geregeld zelfs lichtvoetig en poppy. Dat geldt op z’n sterkst voor zijn meest recente werkstuk, Blame Me, waarop hij laveert tussen rootsy songs en pianopop, en dat hij grotendeels in z’n uppie maakte. In ons land, waarmee hij goede banden heeft, is Blame Me al meer dan een jaar verkrijgbaar, maar in Amerika is het pas op 26 mei van dit jaar officieel uitgebracht.
 
Arlan Feiles live: 15 september in TivoliVredenburg, Utrecht.